Marmara Denizi Büyük Tehlike!

Marmara Denizi, Türkiye'nin en önemli denizlerinden biri olup, hem ekolojik hem de ekonomik açıdan büyük bir değere sahiptir. Ancak son yıllarda, İstanbul Üniversitesi (İÜ) Su Bilimleri Fakültesi ile Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından yürütülen bir projenin bulgularına göre, bölgede denizanası popülasyonundaki aşırı artış, balıkçılık sektörünü ciddi bir şekilde tehdit ediyor.

Denizanası Artışının Nedenleri

Denizanası popülasyonundaki bu hızlı artışın birçok nedeni olabilir. İklim değişikliği, deniz suyu sıcaklıklarının artması, aşırı avlanma ve deniz kirliliği gibi faktörler, denizanası popülasyonlarının kontrolsüz bir şekilde büyümesine zemin hazırlayabilir.

Balıkçılık Üzerine Etkileri

Araştırma, denizanalarının aşırı çoğalmasının, balıkçıların avladıkları balık miktarını önemli ölçüde azalttığını ortaya koymuştur. Ağların denizanası tarafından tıkanması, balıkçıların hedefledikleri türleri avlayamamasına neden olmaktadır.

Araştırma Yöntemleri

Projede, Marmara'da balıkçılık yapan 150 kişiyle yüz yüze görüşülerek anketler yapılmış ve "R/V Yunus-S" araştırma gemisiyle denizanalarının balık üzerindeki olumsuz etkileri incelenmiştir.

Anket Sonuçları

Anket sonuçları, denizanası artışının tüm balıkçıları olumsuz etkilediğini göstermektedir. Balıkçılar, ağların tıkanması nedeniyle avlanma kapasitelerinin düştüğünü belirtmişlerdir.

Teknolojik Mücadele Yöntemleri

Endüstriyel balıkçılar, denizanası sorununa karşı teknolojiyi kullanarak mücadele edebilmektedirler. Ağlara giren denizanalarını uzaklaştırmak için çeşitli yöntemler kullanılmaktadır.

Ekonomik Etkiler

Denizanası artışı, balıkçıların daha fazla mazot yakmasına ve dolayısıyla ekonomik olarak zarar görmelerine neden olmaktadır. Balıkçıların gelirlerinde önemli düşüşler yaşanmaktadır.

Çevresel Etkiler

Denizanası popülasyonundaki artış, deniz ekosistemlerinin dengesini bozabilir. Bu durum, balık popülasyonları başta olmak üzere, deniz canlıları üzerinde olumsuz etkiler yaratabilir.

Balık Popülasyonu Üzerine Etkiler

Araştırma, denizanası artışının balık türlerinin azalmasına neden olduğunu ortaya koymuştur. Özellikle ilkbahar ve sonbahar dönemlerinde balıkçılık faaliyetleri durma noktasına gelmektedir.

Mücadele Stratejileri

Balıkçılar ve yetkililer, denizanası artışıyla mücadele için çeşitli stratejiler benimsemektedir. Bu stratejiler, hem denizanası popülasyonunun kontrol altına alınmasını hem de balıkçılık sektörünün korunmasını amaçlamaktadır.

Balık yumurtası bolluğunda azalma

Proje kapsamında Doğu Marmara Denizi'nin balık yumurta ve larvalarının çeşitliliğine de baktıklarını ve eskiye göre üreyen balıkların çeşitliliğinde azalma tespit ettiklerini aktaran Karakulak, denizanalarının balık yumurtalarıyla beslenmesi nedeniyle balık yumurtası bolluğunda azalma yaşandığını ve bu durumun ticari balık türlerinin azalmasına neden olduğunu ifade etti.

Karakulak, denizanalarından tüm balık türlerinin etkilendiğini de belirterek, "Marmara Denizi'nde eskiden bol olan uskumru, kılıç, orkinos gibi balıkların olmaması denizanalarının aşırı artışına yol açmakta. Çünkü bu balıklar denizanasıyla besleniyordu." diye konuştu.

İstanbul Üniversitesi (İÜ) Su Bilimleri Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Melek İşinibilir Okyar ise Marmara Denizi'nde ilk defa gözlenen denizanası türleri ve yerli türlerin, hızlı ve yüksek üremesinin yanı sıra, balıkların besini olan küçük hayvansal organizmalar, balık yumurtaları ve larvalardan beslendiğine dikkati çekti.

Bu durumun balık stokları üzerinde ciddi baskılar yarattığını kaydeden Okyar, "Üstelik aşırı artan ve kitlesel ölümle parçalanan denizanaları, balıkçı ağlarının göz açıklıklarını kapatmalarından dolayı da balıkçılık uygulamalarında sorunlar yaşanmasına neden olabilir." değerlendirmesinde bulundu.