ÜSTÜ KALSIN

Atatürk’ün Dolmabahçe Sarayı’nın muayede salonunda katafalk üzerine yerleştirilen atlas Türk bayrağına sarılı tabutun önünden 17 Kasım’daki saygı geçişinde izdihamdan aralarında gayimüslimlerin de olduğu 11 kişi can verdi.

O gün saat 20.00 sıralarındaki geçişte ölenler olduğu dair haberler 19 Kasım 1938 tarihli gazetelerden Cumhuriyet, Akşam, Kurun ve Son Telgraf’ta ölenlerin adları olmadan sadece resmi bildiri olarak yayınlandı.

Haber, aynı gün Son Posta ve Haber/Akşam Postası gazetelerinde hem bildiri metni hem de ölenlerin adlarıyla şöyle yer aldı:

“Dolmabahçe Sarayı’nda Atatürk’ün katafalkı önündeki ihtiram geçidi ilk günden beri muntazam bir surette cereyan ederken 17/11/1938 saat 20’den sonra yüz binden fazla vatandaşın tahaccümüyle husule gelen izdiham neticesi geçit müşkülleşmiş ve gösterilen tehalük (istekli olma, can atma) yüzünden halk safları arasında artan tazyikin bir kısmı kadın olmak üzere on bir vatandaşımızın hayatlarının sönmesine sebep olduğu büyük bir teessürle haber alınmıştır. Zabıta kuvvetleri vatandaşların hayat emniyeti için kılavuzluk yapmakta ve halin icap ettirdiği tedbirleri almakta olduğundan bu gibi müessif hadiselerin tekerrürüne mani olmak üzere zabıta kuvvetlerimizin vesayasına (öğütlerine) riayet edilmesi muhterem halkımızdan ehemmiyetle rica olunur. Verilen malumata göre bu müessif hadisede ölen vatandaşlarımızın isimleri şunlardır:

1)Kurtuluş'ta sütçü Diyamandi. (40 yaşında), 2) Topkapı'da Arpaemini Yokuşu Sokağı'nda Abdülhamit. (50 yaşında), 3) Aksaray'da Laleli Caddesi'nde 8 numarada Köse Mehmet. (35 yaşında), 4) Tarlabaşı'nda 19 numarada Santik Ohannes. (35 yaşında), 5) Denizyoları işletmesi müdürü Raufi Maynasi’nin kızı Bilun. (16 yaşında), 6) Mesajeri Maritim Kumpanyası avukatı Belçikalı Kuton'un torunu Sen Benua öğrencilerinden Paul Kuton. (15 yaşında), 7) İstiklal Caddesi'nde 236 numarada Anna Okur. (58 yaşında), 8) İstiklal Caddesi'nde Gönül Sokağı'nda Yıldız Apartmanı'nda Madam Raya Koşnir. 9) İstiklal Caddesi'nde Gönül Sokağı'nda Yıldız Apartmanı'nda Bella Koşnir, 10)Bakırköyü'nde Aşçı Hatice. (55 yaşında), 11) Beyoğlu'nda Lüksemburg Oteli'nde Belçikalı Leon.

KİMLER SORUMLU?

Haberin duyulması ve yayılması üzerine 6 Birincikânun (Aralık) 1938 tarihli Cumhuriyet gazetesinin birinci sayfasında yayınlanan “Dolmabahçe Sarayı’nın önündeki izdiham hadisesi” başlıklı haberde ölümlerden gerekli önlemleri almakla “mükellef”  olanların sorumluğu olduğu bilgisi yer aldı.

Yaralıların adliye doktoru Enver Karan tarafında muayene edildiği de kaydedilen haberde ölümlerin sebepleri şöyle sıralandı:

“Kazanın sebebinin sadece sarayın kapısının kapatılmasından sonra tekrar açılması değil, halkın geçişi için kordon tesis edilmemesi, tramvayların işlemesine mani olunmaması, saraya girenlerin çıktıktan sonra caddeyi dolaşıp girmek için bekleyenlerin arasına tekrar karışmaları.”