MEHMET AYCAN

MEHMET AYCAN

YILBAŞI BİR CUMHURİYET İCADI DEĞİL, BİR OSMANLI EĞLENCESİ

Yılbaşı gecesi bir kadeh bir kadeh içki doldurun kendinize. Ama öyle tek-duble falan değil! Hani şu eski müdavimlerin “domuz sıkısı” dedikleri türden. Yanına beyaz leblebi; bir iki meze fazla değil 3-5 tane…

Neden mi?

Yeni yıla giriyoruz da ondan.

Neden o kadar sert “domuz sıkısı” falan bir kadeh içki..

Neden mi? Eski yılın dertlerini ancak böylesi bir kadehle unutmaya çalışılabiliriz de ondan.. ..

Malum 31 aralıkta geceleri tüm dertleri unutup yeni bir yılın bize de uğrar sağlık ve mutluluk getirmesi dileğiyle kutlama yaparız…

Kimileri bu kutlamalar karşı çıkar Noel gecesi Hristiyan geleneğidir der…

Yanlıştır…

Şu Yılbaşı veya Noel’i kutlama merakı dünyayı nasıl sardı önce ona bir bakalım;

Dünyanın birçok ülkesinde Katolik ve Protestan Hristiyanlar 24 Aralık'ı 25'ine bağlayan gecede Noel bayramını kutluyor. Ortodokslar ise 7 Ocak’ta kutlama yapıyor. Yılbaşı ve Noel bayramı arasındaki fark her sene Türkiye'de bazı tartışmalara neden oluyor.

Miladi takvim başlangıcı olan yılbaşı kutlamaları ile Noel kutlamaları tarihlerinin yakın olması sebebiyle sıkça karıştırıldığı iddia ediliyor.

Noel, Hıristiyanlar tarafından "kurtarıcı Mesih" olarak kabul edilen Hz.İsa'nın doğum gününün geleneksel olarak kutlandığı bayram.

Yılbaşı ise bir yılın bittiği bir yılın başladığı gece…

Elbette kimileri yılbaşını büyük bir zevkle kutlarken, kimileri içinse “yine aybaşı gelmiştir faturaları nasıl ödeyeceğiz” derdine düşünüldüğü gecedir.

Tıpkı diğer 12 ay başında olduğu gibi…

Bizde de bu gelenek pek yeni sayılmaz. Osmanlı'nın yılbaşı kutlamaları ile ilk teması 1829 yılında İngiliz elçisinin Haliç'te gerçekleştirdiği bir balo ile oluyor. Devlet adamları ilk kez bu balo ile yılbaşı kutlamalarına katılıyor sonraki yıllarda da halk arasında yayılmaya başlıyor.

Yani yılbaşı kutlaması bir Cumhuriyet icadı değil…

Birde her şeyi Orta Asya’ya bağlama geleneğimiz var… Anlatılanlara göre;

Hıristiyanların İsa'nın doğuşu olarak kutladığı Noel bayramı, çok eski Türklerin “yeniden doğuş” bayramıdır. Türklerin, tek Tanrılı dinlere girmesinden önceki inançlarına göre, yeryüzünün tam ortasında bir akçam ağacı bulunuyordu.

"Pek çok kültürde farklı şekillerde kutlanan Nartugan, her yıl 21 Aralık'ta kutlanır. Nitekim bu yıl da özellikle Bodrum’da görkemli bir şekilde kutlandı. Türklerin iyilik gömleği Ayaz Ata yine çocuklara hediyeler verdi. Bu yıl başının gerekçesi ne?

Türklerin eski inanışına göre gece ile gündüz sürekli savaşır ve en uzun gece ile birlikte günler uzamaya, güneş daha çok görünmeye başlar. Türklerce Ay yılı esasına dayalı olarak 21 Aralık'tan sonra yeni yılın geldiğine inanılır.

Geleneklere göre. Bir çam ağacı süslenir ateşler yakılır, kutlamalar yapılırdı... Kutsanan şey ise güneştir…

Şimdilerde Allahtan 21 Aralık’ta bu kutlamalar yapılmıyor, çünkü o zaman çok pürüzlü ve aşılması zor günler yaşayabilirdik…

Kim bilir kimler neler uydurur neler yazardı…

Bu yılbaşı sadece bir eğlence gerekçesi o kadar niye bu kadar büyütürler ki…

Anlamak zor…

Önceki ve Sonraki Yazılar
YAZIYA YORUM KAT
UYARI: Küfür, hakaret, rencide edici cümleler veya imalar, inançlara saldırı içeren, imla kuralları ile yazılmamış,
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.
MEHMET AYCAN Arşivi