Hemen hemen hepimiz hayatında azda olsa çokta olsa doğru yerine yalan söylediği olmuştur. Peki söylediği yalana inanan olmuş mudur? O zamanda aklımıza şu soru geliyor “Kendimizi mi Kandırıyoruz” bunun cevabı evet.
Tam olarak bilinçli veya bilinçsiz olarak kendimizi kandırıyoruz.  Bazen dış bir etken buna neden olurken bazen de bu yalana inanmak kendimizi daha mutlu hissetmemizi sağlıyor. 
Mesela çevrenizde sigara sağlığına zarar verdiği halde onunla ilgili olumlu özellikler bulmaya çalıştığına şahit olmuşuzdur.  Stresimi azaltıyor, bırakınca çok yiyorum gibi...
Leon Festinger ve James Carlsmith birlikte yürüttükleri, Bilişsel Uyumsuzluk Deneyi bizlerin davranış ve tutumlarımız arasında dengeyi korumak adına gerçeği doğrular nitelikte.

Deneyin amacı, insanların birikimli tutumları, inançları ve davranışlarıyla karşılaştıkları durumlarda tepkilerini gözlemlemekti. Rahatsızlık ve biriktirme birikimlerini en aza indirmek, ortadan kaldırmak veya yeniden bağlamak için neler yapılabileceğini görmek ister. İlk olarak onları birer birer bir bölgede yaklaşık 1 saat süren çok yorucu bir görevi tamamlamaları istendi. Bu yükün yerine getirirken tüm yükümlü son derece sıkıldı. Çıkarken, kopyalamayı bekleyen başka bir denemeyi denemeyi ilginç olduğunu söylemeleri istendi. Bunun, bazı yönlendiriciler 1 $, diğerleri ise 20 $ aldı. Hepsi ayrıldıktan sonra bekledikleri denemeyi başarılı bir şekilde ikna etti. Başlamadan önce 1 dolar ve 20 dolar verildi, gidipa denemesi eğlenceli olup olmadığı soruldu. 20$ ödeyenler denemenin sıkıcı olduğunu beirtti.
Deney sonucunu sadece 1 dolar alan verecek, 1 doların bir başkasını ikna etmeye yetmeyeceğine inandıkları için ahenksizdi. 1 $ ödemenin değeri olmadığı için denemek için eğlendiklerini ikna ettiler. 200 dolar alan, nakit kaynaklarının yalan söylemek için uygun buldukları ve kullandıkları hiç eğlenmediklerini söylediler. Bu nedenle, yoğun uyumsuzluğa yol açan durumlarla karşılaştığımızda görsel olarak değiştiremezsek, tutumlarımızı değiştiririz.

Bu çelişkili durumdan kurtulmak için de doğruyu söylemek yeterli olacaktır. Eylemlerimiz sonucunda gerçeği sırtlayamadığımız da ise inanç ve tutumlarımız değişir.