Her nehrin başlangıcı farklı yerlerden çıkmaktadır. Ancak tüm sular ve nehirler Allah'ın
rahmet hazinesinden gelmektedir. Nitekim nehirlerin bir kısmının cennetten geldiği
rivayet edilmiştir.
Her nehir ya da ırmak bir noktada yeryüzüne çıkar belli bir yatakta akar, yatağını bazen
daraltır, bazen genişletir. Akarken etrafından bazı küçük sular da ona kuvvet verir.
Sağanak yağmurlar da onun suyunun artmasını sağlar. Yağmursuz geçen yazlarda ise
onun suyu azalır ve çok kötü bir sonuç olarak da o tamamen kurur. Her nehir yeryüzünün
meyillerine uygun olarak akar ve bir göle, ya da denize, ya da büyük okyanuslarından
birine dökülür.
Xxxx
Her nehrin de bir kaderi var elbette. O da emir alır yaratıcısından. Belki onun da kendine
ait bir şeriatı vardır, uyması gereken, İnsanlar ondan yararlanacak, Kenarında çamaşır
yıkayacak, kıyılarında kendisi yıkanacak insanlar vardır. Yüzme bildiğine güvenenler,
başarıyla yüzenler ve bir yerde telaşa kapılıp boğulanlar olacak. Belki üzerinde sallarla,
kayıklarla, teknelerle yük ve insan taşınacaktır. İnsanlar değişik duygular yaşayacak,
kimileri iman edecek, kimileri isyanlarına sebep sayacak nehirleri. Kimileri ona bakarak
şiir yazacak, kimileri başka edebiyat ürünleri üretecekler. Ama orada eşini, evladını
kaybedenler isyan edecekler, beddualar edecekler o nehre.
xxxx
Cennetten gelen nehirlerin sayısı bazı rivayetlerde üç, bazı rivayetlerde dört, bazılarında
da beş olarak geçmektedir. Meselâ, Bediüzzaman, Nil, Dicle ve Fırat gibi nehirlere
dikkat çektikten sonra, “Şu üç nehrin menbaları,kaynakları Cennettendir.” hadisini
kaydeder. Başta Sahih-i Müslim olmak üzere hadis kitaplarının ekserisinde cennetten
gelen dört nehirden bahsedilir.
Ebû Hüreyre’nin rivayet ettiği hadis-i şerifin Müsned’deki meâli de şöyledir:
“Dört nehir cennetten fışkırmıştır: Fırat, Nil, Seyhan, Ceyhan.”
Fahrüddin er-Râzî ise İbni Abbas’tan (r.a.) şu rivayeti kaydeder:
“Cenab-ı Hak cennetten beş nehir indirmiştir: Seyhun, Ceyhun, Dicle, Fırat ve Nil.”
‘Bâtınî nehirler Cennette iki nehirdir; zâhirî olan nehirler Nil ile Fırat nehirleridir.”4
Bütün bu hadis-i şeriflerin zahir mânâsından çıkan netice şudur: Fırat, Dicle, Seyhan,
Ceyhan ve Nil nehirleri cennetten gelmektedir, asıl kaynakları orasıdır.
Bu nehirlerin Cennetten gelişleri hakkında en güzel izahları Bediüzzaman yapar:

Evet, faydaları, vazifeleri, gelir ve giderleri sayısız hikmetlerle dolu olan bütün ırmakların,
pınarların, çayların ve büyük nehirlerin Cenab-ı Hakk'ın rahmet hazinesinden çıktığı çok
açık ve berraktır.
Xxxx
Nehirler Boyunca Kadınlar Gördüm
Porsuk nehrinin geçtiği kadınlar
Hepsine yüzer kere rastladım en azdan
Umutsuz sevdalara tutulmak onlarda
Bozkıra doğru seyrele seyrele yaşamak onlarda
Verdi mi adama her şeylerini verirler 
Ben gördüm ne gördümse kadınlarda 
Porsuk nehrinin geçtiği.
Dicle kıyılarına tiren varınca
Büyük bir gökyüzü git Allahım git 
Genel olarak önce kaşları görünür
Sonra bütünsüz uykuları kaşla göz arasında
Yanaklarında çıban izi taşıyan kadınlar
Cemal Süreya