Bayram Ziyareti ve Sohbet
MÜBADALENİN başkenti Tuzla’daki ikinci kuşak Drama mübadillerinin en büyüğü Ahmet Tülü’yü evinde ziyaret ederek bayramını tebrik ettim.
90 yaşındaki Tülü’yü Ramazan Bayramı’nda da, Sivil Toplum Kuruluşları Tuzla Platformu’ndan genç ve başarılı işadamı Bülent Akköse’yle ziyaret etmiştik.
Tülü, Akkköse’nin zarif jesti karşısında çok duygulanmıştı.
O ziyarette kızı Nazlı da vardı.
Bu kez, Nazlı kına gecesine gittiği için Ahmet Ağabey yalnızdı.
Oturup bir güzel sohbet ettik onunla.
Çoğu daha önce anlattıklarıydı.
Ama olsun varsındı.
Sonuçta anlatılanlar Tuzla’nın tarihine miras kalacaktı.
Drama’nın Kozlu köyü kökenli “Tülü Ahmet”, sohbetimizde mübadele ve Atatürk’le karşılaşması hakkında ilginç notlar aktardı.
Tülü ailesinin mübadele anlaşması gereği 1924 yılında Kozlu’dan başlayan ve Samsun’un Alaçam ilçesiyle Düzce’de devam eden “hicret”i beş yıl sonra Tuzla’da sona ermiş.
“Dedelerim çok zengin insanlarmış. Çok malları mülkleri varmış. Her cuma köyde kazan kaynatırlarmış. Dünyanın malını, mülkünü bırakmışlar Kozlu’da.” sözleriyle konuşmasına başlayan Ahmet Ağabey şunları anlatı:
“Mübadele olacağını köye gelen Rum tütün tacirlerinden öğrenmiş bizimkiler. O gün gelince önce Kozlu’dan Kavala’ya; sonra da gemiyle Kavala’dan Samsun’un Alaçam kazasına gitmişler. Kozlu’dan hamile gelen annem Ayşe Hanım bir kilisede ağabeyim Sami’yi dünyaya getirmiş. Bu arada Kozlu’da doğan üç ablamdan ikisi Alaçam’da ölmüş. Bu ölümler üzerine Alaçam’ın kendilerine yaramayacağını düşünen
babam Ali yeni yer arayışına girmiş. İki sene kadar oturduktan sonra, devletin bize verdiği iskân hakkını yakarak Alaçam’ı terk etmeye karar vermişler. Kafileler halinde yola çıkılmış. Kafile Düzce’de iki sene konaklanmış. Ben 1927 yılında Düzce’de doğmuşum. İki seneden sonra yeniden yola çıkılmış ve 1929 yılında Tuzla’ya gelinmiş.”
Tuzla’da zorlu bir hayatla karşılaşmış Tülü’nün annesi ve babası. Baba Kozlu’daki mesleği duvarcılığı yaparken anne de ebelik yapmış, sarılık kesmiş. Ahmet Tülü, “Bu yüzden Tuzlalılar annemi çok severdi.” diyor.
Ahmet Ağabey Tuzla’da Mustafa Kemal’i görenlerden.
Bu tanıklık, Gazi’nin gazetelere yansıyan, Cumhurbaşkanlığı kayıtlarında yer alan 5 Haziran 1928, 6 Ağustos 1929 ve 29/30 Ağustos 1934 Tuzla gezilerinin haricinde bir tanıklığı yansıtıyor.
Mustafa Kemal’in tarihi net olarak belli olmayan bu Tuzla ziyareti, onun İstanbul’a geldiği zamanlarda Acar botu ve Ertuğrul yatıyla sık sık çıktığı Marmara gezilerinden birinde olabilir.
Tülü, Atatürk’le hayvan otlatırken karşılaşmış.
Onun başını okşamasını unutamayan Tülü Ahmet o günü şöyle anlattı:
“Altı yedi yaşındayken beni Cemil Bey’in yanına çoban verdiler İşte o günlerde Mustafa Kemal’i gördüm. Darıca’daki Kuvayı Milliyecilerden Karaaslan Bey’le Pedotti tuğla fabrikasına geldi. Fabrikanın yanında memleketlilerimizden birinin tarlası vardı. Otlattığım hayvanlardan birin onun tarlasına girmiş, farkında değilim. Tarlanın sahibi bana tokat attı. Mustafa Kemal, tokat yediğimi görünce adama ‘Çocuğa neden vurdun, senin çocuğun mu?’ diye çıkıştı. Olmadığın öğrenince iyice kızdı, ‘Burada arazisi var mı bu çocuğun?’diye sordu. Hayır cevabını alınca ‘Arazinin yarısını bu çocuğa ver.’ dedi. Ondan sonra başımı okşayarak sevdi beni Mustafa Kemal. Onun beni sevişini hiç unutamadım. Bugünkü gibi aklımda. Mustafa Kemal benimle konuşurken Karaaslan Bey denize dinamit attı balık avlamak için. Gazi ona da çok kızdı, ‘Sen ne yapıyorsun?’ diye bağırdı.”
