İster şiir diye okuyun, ister ağıt diye Kayserili papaz Neofitos’un bu satırlarını:
“Türkiya’dan kaldırdılar bizleri/Kan ağlayor hepimizin gözleri/Heç kimsenin gülmez oldu yüzleri/Bir yatirki yere sürdüler bizi/Kiliseyi mektepleri terk ettik/Eşyaları paraları sarf ettik/Antallayi (mübadele) yapanlara kahrettik/Her birimiz bir tarafa atıldık.” (*) 

 30 Ocak 1923 tarihinde Lozan’da TBMM Hükümeti'yle Yunanistan Hükümeti arasında imzalanan Yunan ve Türk Ahalinin Mübadelesine İlişkin Sözleşme ve Protokole göre Kapadokya’dan yaklaşık 200 bin Rum’un her biri bir tarafa “atıldı.”
O Rumlardan Kayseri’nin köylerinden olanlar dokuz ay süren yolculuktan sonra geride bıraktıkları, bazılarının hiç bir zaman yeniden göremeyecekleri, “memleket”lerinin resmini hafızalarına nakşederek başka topraklara adım attılar.
 Köylerinden, aşı işi, düğünü bayramı, paskalyayı Ramazan’ı paylaştıkları Türk komşularınca ağlayarak uğurlanan Rumların
kiralık arabalarla çıktıkları yolculuklarının ilk durağı Niğde’ydi.
 Niğde’den sonra önce yine arabalarla Ulukışla’ya, oradan da trenle Mersin’e giden Rumlar günlerce çadırlarda kaldılar.
 Ki onlar, denizi ve “gocaman” ev sandıkları gemiyi ilk kez Mersin’de gördüler.
 Ve günler sonra gocaman ev sandıkları kocamış bir gemiye binerek fırtınalı denizlerde nerede ve ne zaman sona ereceğini bilmedikleri yolculuğa çıktılar.
……….

 O yolculuğa çıkanlardan Kayseri’nin Develi ilçesinin Zile köyünden 
Theodoros ve Anastasia Papazoglou’nun çocukları ikinci kuşak Kayseri mübadili Niko ve Vasilis Papazoglou bugün Yanya yakınlarındaki Nea Kesaria (Yeni Kayseri) köyünde yaşıyor.
 Onları Lozan Mübadilleri Vakfı’yla 28 Nisan-3 Mayıs 2015 tarihlerinde çıktığımız yolculukta tanıdım.
1934 doğumlu Niko Papazoglou bir kültür taşıyıcısı.
 Anne babasından çocukluğunda öğrendiği yöre türküleri bir söylüyor, pir söylüyor.
 Ondan İzmir’in Kavakları, Gesi Bağları, Konyalı ve daha nice türküyü yüz yıl önce nasıl söyleniyorsa o sözlerle ve melodiyle dinleyebilirsiniz.
 1943 doğumlu Vasilis Papazoglou inşaat işleriyle uğraşıyor.
 Papazoglou kardeşlerin anlattıklarına gelince:
 “Mersin’den altı gün süren gemi yolculuğundan sonra önce Kerkira (Korfu) Adası’na, oradan da karşı sahildeki Igoumenitsa’ya inmiş bizimkiler. Büyüklerimizi bir tarlaya bırakmışlar. Aylarca çadırlarda kalmışlar. Sonra dağıtım olmuş. Büyüklerimiz burada Yeni Kayseri köyünü kurmuş. Hükümet de yer vermiş. Şimdi burası ikinci vatanımız.  Kayseri’de büyüklerimiz Türklerle iyi geçimlikle yaşamış yıllarca. Niye bu zamanda da dostlukla yaşamasın  Türkiye ve Yunanistan’ın insanları? Yeter ki sevgi olsun. Yaşanır elbette.”
 Vasilis Papazoglou anne ve babasının “memleket”ine gitmiş. 11 gün gezmiş oraları. Köyü, mübadeleden önce  Rumlarla birlikte yaşayan bir “ehtiyar” dolaştırmış. Anne ve babasının yaşadığı evi göstermiş. Bir de sitem etmiş Vasilis’e ağlayarak, arkadaşı Theodoros ve Anastasia’yı getirmedi diye.
……….
 (*) Kayserili papaz Neofitos’un  Peri Tis Sinthikiz Tis  Lozanis (Lozan Antlaşması Üzerine) adlı Karamanlıca yazılmış şiirinden. Toplumsal Tarih dergisi. Haziran 2006. Sayı:150.