LMV mübadillerin manevi mirasının izini sürüyor
Geçmişin tapu senedi şahideler (Mezarların baş ve ayak ucuna dikilen, üzerinde yazı veya çiçek resmi olan taş.) etnografik malzeme olmalarının yanı sıra makro ölçekte ülke tarihi, mikro ölçekte de aile tarihi hakkında birer belgedir.
Mezar taşları yapılış biçimleri, üzerindeki işaretler/semboller, tarihler ve yazı biçimleriyle bir dönemi aydınlatır.
Bu taşları “okumak” başlı başına özel bir alandır.
“Okumak”tan kastettiğim taşlara nesih, talik gibi eski yazıyla yazılmış yazıları okumak değil; taşları üzerlerindeki sembolleri/şekilleri okumaktır.
Doğru okuma kavuklu, çiçekli, fesli mezar taşlarının kimlere ait olduğu ve ölenleri meslekleri konusunda bize birçok açıdan bilgi verir.
Şahidelerdeki yazılar ölenin kimliğidir ve tarihidir; aileye devredilen manevi belgedir, mirastır.
Bu manevi belgelerin; ülkenin ve ailelerinin tapu senedi mezar baş taşlarının korunması devletin ilgili kurum ve kuruluşlarının görevi olduğu kadar ailelerin de görevidir.
Hatta, sivil toplum kuruluşlarının da.
LMV’NİN ALKIŞLANACAK PROJESİ
İşte mübadillerin alanındaki öncü ve önder sivil toplum kuruluşu Lozan Mübadilleri Vakfı (LMV), mübadelenin soyut tarihine sahip çıkarak “Mezar Taşım Kimliğim/Mezar Taşım Tarihim” adında bir proje başlattı.
LMV’den projeyle ilgili olarak yapılan yazılı açıklamada şu görüşlere yer verildi:
“ Mezar baş taşları bizlere birçok açıdan bilgi verir. Sadece aile büyüklerimize değil, tüm mübadillere duyduğumuz saygı, mübadele tarihine ve mübadil kültürüne duyduğumuz sorumluluk gereği en başta yaşadığımız yerdeki mezarlıkları ve ulaşabildiğimiz diğer yerlerdeki mezarlıkları ziyaret etmeli, sadece ailemizin, tanıdıklarımızın değil, mübadele ile ilgili tüm mezar taşlarının fotoğraflarını çekmeliyiz. Yaklaşan Kurban Bayramı bunun için bir fırsattır. Fotoğrafını çekeceğimiz mezar taşları sadece ailemize ait olmamalı, o mezardaki insanın kendisinin veya ailesinin mübadeleyle geldiğini gösteren bir ifade varsa o mezarların da fotoğrafını mutlaka çekmeliyiz. Bu çalışmada, mezar taşlarında mübadil veya göçmen olduğunu gösteren her ifade, her unsur çok önemlidir. Ayrıca fotoğrafların çekildiğini belirtmeliyiz. Fotoğrafı çekilen mezarlar aile büyüklerimize veya tanıdığımız bildiğimiz insanlara aitse öykülerini de yazmalıyız. Bunu yaparsak, gerçekleştireceğimiz yayınlarda, sergilerde mezar taşı kitabesi ile vefat eden büyüğümüzün yaşam öyküsünü birlikte kullanma imkanımız olur. Çekilen fotoğrafların yüksek çözünürlüklü olması kaliteli yayın açısından önemlidir. Fotoğrafları gönderebileceğiniz e.mail adresleri. [email protected] veya [email protected]”
