Cemiyet hayatına mahküum olan insanlar, karşısındaki bireylerden bir takım istendik beklentiler içindedirler. İstenmedik, ama olağan beklentiler de var. Görüldüğünde şaşırılmayan, ama hoşlanılmayan beklentiler. ‘İnsanoğlu çiğ süt emmiş’ deyimiyle karşılanan, görülmesinden hoşlanılmayan, ama görülmek zorunda kalınan davranışlar.
Kimi insanların kimliği, alameti farikası, markası olmuş davranışlar da hoşlanılmayan ama görüldüğünde beklentiyi karşılayan davranışlardır.
Kimi insanlar farklı düşünüyor diye yaftalanır. Kararlı, kararsız, gelgitli, sözünde durur-durmaz, ‘ipiyle kuyuya inilir-inilmez’, ‘sözünün eri’, iyilik meleği, herkese faydası görülen insan, zararsız insan, iyi insan, zararlı insan.

Xxxx

İyi olmak bir erdem. İnsanlar üç ana öbeğe ayrılabilir. Zararlı-zararsız-iyi. İyi terimi matematik terimi değil. Din ve ahlak alanına ait bir terim.
Kimi insanlar kırıp-dökmekten, yıkmaktan, bozmaktan zevk alır. Bu tiplere zararlı insan denir. Kimi insanlar kendi hayatını başkalarına zarar vermemek üzere tesis etmiştir. Kendi eksiklerini, zaaflarını başkalarına dokundurmamak üzere yaşarlar. Bunlara zararsız denilir.
Kimi insanlar da başkalarının ihtiyaçlarının giderilmesine emek harcarlar. Hemen herkesin yarasına merhem olmaya koşarlar. Bunlara da iyi insan denilir.

Xxxx

İyilik gibi cömertlik de bir erdemdir. Bu da ahlak ve dinin terimidir. İnsanların çoğu iyi ve cömert olarak meseleyi hallettiklerine inanırlar. Kolay bir şey değil. İyi olacağım, cömert olacağım demekle olunmaz. Bir hayat yaşanarak bu gerçekleşir.
‘Baki kalan bu kubbede bir hoş sadaa bırakmak’ gayesiyle iyi insan, cömert insan olunabilir. Dinle ahlakla alakası olmayan nice insanların iyi insan, cömert insan vasfıyla anıldığı sıkça görülür.
Yahu adam inançsız ama ne kadar adaletli, adamın dinle-imanla alakası yok ama ne kadar iyi birisi, ne kadar cömert birisi diye işaret edilen çok insan var.