YENİGÜN'DEN KAĞIT TOPLAMA KAMPANYASI

“Çevre”, “gelecek”, “yok olup giden dünya” diye konuşuluyor ya, inanın bu  bazıları için boşuna. Oturduğumuz apartmanlarda çöp toplanırken denk gelmişsinizdir mutlaka. Hiç dikkat ettinizmi kaç daire çöplerini ayırmış? Hiç zannetmiyoruz çünkü biliyoruz ki, yüzlerce dairelik sitelerde bile bir kaç daire dışında hiç kimse camları, gazeteleri ayırmaz, poşetlerinin içine tıkar. Evimizde okuduğumuz gazete ve dergilerin çöpe atılmasını aklımız bir türlü almıyor. Sokaklarda canhıraş görev yapan geri dönüşüm çalışanları da olmasa, halimiz ne olacak diye düşünmeden edemiyoruz.

GAZETELER ÇÖP DEĞİLDİR

Gazeteniz Yenigün vatandaşları geri dönüşüm konusunda bilinçlendirmek amacıyla yeni bir kampanya başlatıyor. Bu kampanyada kağıt geri kazanmanın orman kaynaklarının korunması, çevre koruma ve ekonomik faydalarını anlatmaya çalışacağız. Kampanya çerçevesinde siz değerli okurlarımıza ve İstanbullura “Ambalaj atıkları çöp değildir. Geri dönüştürülür. Bu durum doğal kaynaklarımızı ve çevreyi korur. Enerji tasarrufu sağlar. İş olanağı yaratır. Ülke ekonomi değer katar. Kullandığınız ürünlerin ambalaj atıklarını çöpe atmayınız. Evde, ıslak çöpten ayrı bir torba içinde biriktiriniz” diyoruz. Nedenmi? İşte nedeni...

BUNLARI BİLİYOR MUSUNUZ?

“Geri dönüştürülen bir ton cam atık ile 100 litre petrol tasarrufu sağlandığını, geri dönüştürülen bir ton kağıt/karton atıkla 17 ağacın kesilmesinin önlendiğini, sadece bir metal içecek kutusunun geri dönüşümünden elde edilen enerji ile 100 watt’lık bir ampulün 20 saat çalıştırıldığını biliyor muydunuz?”

“GELECEĞİNİZİ GERİ KAZANIN”

Bu kampanya çerçevesinde gazetemizin kurucusu gazeteci-yazar Engin Köklüçınar da “Bu konuda hepimize büyük görev düşüyor. Geleceğimiz için taşın altına hep birlikte elimizi koyacağız. Sorumluluklarımızı yerine getirerek gelecek nesillere sağlıklı bir çevre bırakmış olacağız. Onun için de ‘çöpe atmayın, ayırın, geleceğinizi geri kazanın’ diyoruz” diye konuştu.

GAZETELER ZORDA

Son bir yılda gazete kağıdına yüzde yüze yakın zam geldi. Bu zamlardan yerel gazeteler çok daha fazla etkilendi. Yerel gazetelerin her geçen gün resmi ilanları her geçen gün mum gibi erirken resmi ilan tarifesininde açıklanmaması bu gazeteleri zorda bırakıyor.

ÇÖPÜNÜZDEKİ DEĞERLİ MADDELER

- Kağıt : Tuvalet kağıdı, hediye ambalajı, mektup kağıdı, zarfı, kağıt peçeteler, okul defterleri v.d. gibi ürünlerin çoğu günümüzde hurda kağıtlardan üretilmektedir. Hurda kağıt kullanımında su tüketimi ve enerji kullanımı ve nihayet atıksu sorunu ilk üretimindeki kadar çok olmayacaktır. Bir karşılaştırma yapacak olursak beş katı kadar fazla enerji kullanılmakta ve yaklaşık yirmi katı kadar da su kirliliği yükünü beraberinde getirmektedir.

O halde kullanılmış kağıtlardan üretilen malzemeleri, maddeleri yaygın bir şekilde kullanırsak, herşeyin bembeyazını alacağız diye bilinçden uzak bir davranış için de olmazsak o zaman hurda kağıtların yeniden kullanılma, geri kazanılma oranlarını artırmış oluruz. Burada diğer önemli ilk adımlardan biri de kağıtları yakın çevremizde, yani evde ve iş yerinde ayrı biriktirme ve toplama eylemine başlamamışsak başlamak, bunu sürekli uygulamak zorundayız. Evde karton kutularda biriktirip, kağıt toplama kaplarına veya kontenyerlerine götürüp atmak ve dolan bu kabları değerlendirme tesislerine götürmek gerekir.

Neler kağıt olarak ayrı biriktirilmeli ?

. Gazeteler, dergiler

. Broşürler, kataloglar, telefon rehberleri

. Bilgisayar kağıtları, yazı kağıtları

. Karton, mukavva, ambalaj kağıdı

Her çeşit kağıt geri kazanmada kullanılamayacağı için de kağıt atıkların geri kalanları da zorunlu olarak çöpe gitmektedir:

. Kaplamalı kağıtlar, tetrapak örneğinde olduğu gibi

. Kısmen gümüşlü kağıtla kaplı olan kağıtlar (çikolata kağıdı, v.s. )

. Yağ ve su geçirmez kağıtlar (pergament kağıdı, aydınger , v.s.)

. Kirlenmiş kağıtlar (yiyecek bulaşmış, hijyenik kağıt v.b. )

. Karbon kağıdı

. Eski duvar kağıtları

. Plastik veya aluminyum ile kaplanmış kağıtlar

. Plastik emdirilmiş paket zarfları , yollama çantaları v.d.

. Tüm diğer özel kağıtlar (filtre kğıtları, yapıştırma bandları )

O halde sadece evimizde ve iş yerinde yukardaki dört gruba giren kağıtları ayırmak yeterli olacak.

Türkiye"nin ilk kağıt fabrikası SEKA

Temelleri 1934 yılında atılan, 1936’da ilk yerli kağıt üretimini gerçekleştiren, 1997 yılında özelleştirme kapsamına alınan ve 2005 yılında kapatılan Türkiye’nin ilk kağıtfabrikası SEKA, yıllarca özellikle gazetelerin kağıt ihtiyacını karşılayan bir kuruluş oldu. Özelleştirme İdaresi Başkanlığı"ndan 13 yıl önce Albayrak Grubu tarafından alınan Balıkesir SEKA Kağıt Fabrikası, Varaka Kağıt olarak yoluna devam ediyor. 

Kurulduğu günden kapamadığı o kara tarihe kadar İzmit’in gözbebeğiydi. Nerdeyse yolu SEKA’dan geçmeyen insan yoktu İzmit’te. Ya kendi, yada bir yakını çalışmıştı. SEKA çalışanlarına bir şeyler satmıştı İzmit esnafı. Sinemasında birbirinden güzel filimler seyredilmişti…  SEKA artık yok, anılarda kalan güzel hatırlardan ibaret artık. Bir müzemiz var onun yerinde artık, bir nebze olsun yol arkadaşı anılara…  Sadece bir fabrikadan çok daha derin anlama sahip olan SEKA ile ilgili öyle ilginç hikayeler

Uzun bîr süre kağıt sanayimizde sadece kamu kuruluşu olan SEKA söz sahibi olmuş ancak 1965 li yıllardan sonra giderek özel sektörün de bu sanayide payı artmıştır. Günümüzde kağıt sanayiinde kamu ve özel sektörün paylarının takriben yan yarıya olduğunu söyleyebiliriz. Ülkemizdeki özelliştirme teşebbüsleri dolayısıyla yakın bir gelecekte özel sektör payının daha da artacağını söylemek mümkündür. 

ALTYAPI YETERSİZLİĞİ

Türkiye’de kağıt geri dönüşüm sanayii, yılda yaklaşık 5 milyon ton üretim kapasitesine ulaşmasına rağmen, yurtiçinde toplanan hurda kağıt tonajı bu ihtiyacı karşılamada yetersiz kalıyor. Geri kazanılmış hurda kağıttan üretim yapan Atık Kağıt ve Geri Dönüşümcüler (AGED) üyeleri ise artan hurda kağıt ihtiyacını ithalat yaparak karşılıyor. Türkiye"deki hurda kağıt toplama kapasitesinin mevcut ihtiyacı karşılamamasındaki başlıca etken ise altyapı yetersizliği. Toplama sisteminde kurumsal bir yapının olmayışından kaynaklanan bu sorun, mamul kağıt ihracatını da sekteye uğratıyor. Yurtiçinde hammadde bulmakta zorlanan kağıt geri dönüşüm sanayii, zamanla altyapısındaki eksiklikleri de gidererek, yurtiçinde toplanan hurda kağıda ulaşma hedefinde. Ayrıca, ambalaj atığı toplama ve ayırma maliyetleri, Avrupa’da olduğu gibi piyasaya ambalajlı ürün süren firmalar tarafından yeterince sübvanse edilmiyor. Söz konusu durum ise maliyet yükünü, kağıt geri dönüşüm sanayii üzerine yüklüyor.

ATIK KAĞITLARI ÇÖPE ATMAYIN

Atık kâğıt herhangi bir kullanım alanında fonksiyonunu tamamlayan ve atılan her türlü kâğıt, karton ve mukavvalara atık kâğıt denilmektedir. Bu kapsamda, her ne kadar son kullanım yerine gönderilmemiş olsa da, kâğıt fabrikalarından çıkan kopuk kâğıtlar, dönüşüm sırasında çıkan kırpıntı kâğıtlar ve gazete basan matbaalardan çıkan hatalı gazete baskıları ve baskı fazlası gazete kâğıtları da atık kâğıt kabul edilmektedir. Buna karşılık, tek kullanımlık olarak tasarlanmış ve kullanıldıktan sonra atılan her türlü emici kâğıtlar ve temizlik kâğıtları hijyen ve sağlık nedenleri ile geri dönüştürülemediğinden ticari anlamda atık olarak bir ekonomik değere sahip değildir. Atıkkâğıtlar geri dönüştürülebilen ve birçok kâğıt türünün imalinde kullanılabilecek tarzda ekonomik değere sahip, kendi çapında alım-satım pazarı olan bir hammaddedir.

Atık kağıdın çevre bilincinin geliştirilerek, ÇÖPE ATILMASININ ÖNLENMESİ, öncelikle katı atıkları taşımak ve bertaraf etmek için yapılan masrafları azaltmakta ve bu bertaraf etme işleminin temininden önce çöplüklerde çalışan insanların sağlığı açısından önem taşımaktadır. Ayrıca, çöpleri bertaraf edecek sistemlerinde doğaya zarar verdiği ayrı bir gerçektir.

Türkiye’de kullanılan kağıdın ortalama olarak ancak %43’ü toplanabilmektedir. Ancak toplama işlemi modern bir sisteme dayanarak yapılmadığından toplanan kağıdın bir kısmı bazı kişilerce çöplerin ayıklanması suretiyle gerçekleştirilmektedir. Bu şekilde toplanan kağıdın iki bakımdan mahzurları vardır. Birincisi çöpe karışan kağıdın evsafı kötüleşmekte, ikincisi bu kağıtların ayıklanması sırasında ortalığa saçılan çöplerin toplum sağlığı açısından tehdit oluşturması ve çevreyi kirletmesidir. Bu nedenlerden ilk olarak sistematik bir toplama sisteminin devreye sokulması gerekmektedir.

Atık kağıdın geri dönüş yüzdesini arttırmak için;

Halkın eğitimine önem verilmeli, ilkokul eğitim programı içersinde  KAĞIT-ORMAN , ATIK-KAĞIT ilişkisi anlatılmalı ve küçük yaştan itibaren bu terbiyenin verilmesine çalışılmalıdır.

Ayrıca; Kullanıcıların bilinçlendirilerek kağıtların çöpe karıştırılmadan münferit olarak  ayrı bir yerde biriktirmesi  ve kağıt gibi geri dönüşebilen diğer atıklarında (şişe, cam, metal, demir, kumaş,naylon) yine çöpe atılmadan ayrı olarak toplanma imkanlarının sağlanması gerekmektedir.

Atık kağıdın yeniden değerlendirilmesine yönelik daha etkili ve ciddi çalışmalar yapılmalıdır. Neler yapılabilir; 

Kağıdın yakılmaması gerektiği,

Hangi tip kağıtların geriye kazanabileceği,

Orman-Atık İlişkileri,

Evlerde atık kağıtların ne şekilde biriktirileceği,

Mağazalarda atıkların nasıl toplanacağı,

Biriktirilen atık kağıdın maddi  sağladığı kazanç,

Atık kağıdın toplanan alan, bölgeler ve taşıma sistemleri

Belediyelerin kampanyalara ne şekilde ve hangi ölçüde katkıda bulunabilecekleri anlatılmalıdır. 

Kağıt kullanma kültürü geliştirilip, her çöpe atılan kağıdın ülke ekonomisine, doğasına ve insan gücüne verdiği kayıplar anlatılmalıdır.

Devlet ve Özel Sektördeki Kağıt Fabrikaları bu yönde gerekli olan teknoloji ile uyumlu hale getirilmelidir.

Okullarda, Özel ve Resmi dairelerde yeniden değerlendirilmiş kağıttan yapılmış mamullerin kullanılması konusunda çalışmalar yapılmalıdır.

Bastırılacak her kitabın başına veya sonuna, okuyucuya kağıdın önemini ve neler harcanarak üretildiğini belirten mesajlar, Kültür Bakanlığı ve Milli Eğitim Bakanlığınca konma zorunluluğu getirilmelidir.

ATIK KAĞIT İLE YAPILAN ÜRETİMLER 

Yurdumuzda toplanan atık kağıtlarla yapılan üretimler;

Fluting ve Test Liner   (Oluklu mukavva sektörü – Dış KOB60 (1 SAATLİK TEST)

Ambalaj Kutuları / Buzdolabı, T.V. v.b.)

Kromo Karton   (İlaç+Deterjan ve diğer ambalaj kutuları)

Temizlik kağıtları   (Peçete+Mendil+Tuvalet kağıdı v.b.)

Yazı Kağıtları    (Defter ve kitap)

Yumurta kartonları

Çatı Kaplamaları  (Ondüline) şeklinde sıralanmaktadır. 

Üretimde kağıt kullanan sanayi kuruluşları devamlı olarak “hamur hazırlama” kısımlarına yatırım yapmakta olup, mümkün olduğunca  atık kağıt kullanma gayreti içersindedir.